Muzyka i muzykoterapia, czyli 6 faktów o wpływie dźwięku

Muzyka budzi emocje! Wiąże się ze wspomnieniami, buduje nastrój, wpływa na nasze decyzje. Jest nieodłącznym elementem kultury. Pojawia się w filmach, reklamach, grach, słyszymy ją w sklepach. Dźwięk otacza nas zewsząd — jesteśmy zanurzeni w dźwiękach miast i natury. Jak wpływa na nasze samopoczucie? Poznaj 6 faktów na temat jej terapeutycznych funkcji.

Lecznicze funkcje dźwięku dawniej i dziś

Terapeutycznych funkcji muzyki możemy doszukać się w starożytności. Ówcześni Grecy zauważyli, że sztuka, w tym muzyka ma oczyszczający wpływ nie tylko na aktora, tancerza i śpiewaka, ale również na słuchacza i pozwala osiągnąć tak zwane katharsis, czyli „stan polegający na wyzwoleniu się od uczuć strachu i litości dzięki intensywnemu przeżyciu przez widza tragedii ukazującej heroizm ludzki”. 

Z terapeutycznych funkcji dźwięku doskonale zdawali i zdają sobie sprawę szamani z wielu kultur plemiennych. Do dzisiaj wierzy się, że za pewne choroby odpowiedzialne są złe duchy, a do ich wygnania używa się między innymi specjalnie dobranych pieśni, co możemy spotkać obecnie np. u peruwiańskiego plemiona Shipibo, gdzie rolę duchowych uzdrowicieli pełnią tzw. Curandero.

Spontaniczny wybór muzyki w zgodzie z samopoczuciem

Przykład anegdotyczny: Masz zły dzień. Po jaki album sięgasz? W zależności od tego, jaki efekt chcesz osiągnąć, Twój wybór będzie inny. Chcesz się wyciszyć? Włączasz spokojną muzykę. Jeśli rzeczywiście potrzebujesz odciąć się od otoczenia, wykorzystaj słuchawki z funkcją redukcji szumów, dzięki którym wszystko, co w tle przestaje docierać do Twojego ucha, pozostawiając Cię sam na sam z muzyką. Godny uwagi model to Edifier W200T.  Wolisz odreagować i wyrzucić złość? To może punk rock lub metal? Wyszalej się, słuchając z głośników Edifier A300 Pro. Wesołe, energetyczne utwory mogą zaangażować na tyle, że smutek rozmywa się, a samopoczucie z każdą chwilą staje się lepsze. Dlaczego muzyka wyzwala w nas różne stany emocjonalne?

Wpływ muzyki na organizm

Doświadczenie człowieka z dźwiękiem zaczyna się w łonie matki. Rozwijający się słuch płodu rejestruje bicie serca i naturalny dźwięk ruchów jelit, a ich rytm otacza go ze wszech stron. Od poczęcia jesteśmy zanurzeni w dźwięku, więc trudno mu się oprzeć. 

Naukowcy zauważyli, że muzyka bezpośrednio wpływa na oddech i tętno. Stan emocjonalny człowieka ma wyraz zarówno w ciśnieniu krwi, jak i oddechu. Czując złość, mówimy, że jesteśmy wzburzeni lub że ktoś podniósł nam ciśnienie. Zestresowani lub podnieceni czujemy przyspieszający oddech. Z kolei, gdy jesteśmy zrelaksowani, ciśnienie krwi obniża się, a my oddychamy spokojnie.

To właśnie rytm i tempo muzyki w dużej mierze odpowiada za to, jak ją odbieramy. To one pobudzają fizjologię, a w efekcie wyzwalają różnorodne reakcje. Muzyka jednak nie składa się jedynie z rytmu i tempa, a człowiek to nie tylko jego fizjologia. Jak twierdzi Krzysztof Stachyra „Melodia i barwa odnoszą się przede wszystkim do uczuć, przywoływania wspomnień i skojarzeń. Zaś harmonia i dynamika wpływają na emocje, budowanie i rozładowywanie napięć”.

Czym jest muzykoterapia?

Muzykoterapia jest stosunkowo młodą dziedziną. Jedną z wielu definicji jest ta proponowana przez Polskie Stowarzyszenie Muzykoterapeutów autorstwa Krzysztofa Stachyry: „Muzykoterapia jest procesem, w którym wykwalifikowany muzykoterapeuta posługuje się muzyką lub jej elementami w celu przywracania zdrowia, poprawy funkcjonowania lub wspierania rozwoju osób z różnorodnymi potrzebami natury emocjonalnej, fizycznej, umysłowej, społecznej lub duchowej”. Muzykoterapia z założenia jest świadomie prowadzonym procesem, jednak mając wiedzę, w jaki sposób oddziałuje na nas muzyka, samodzielnie możemy regulować swój nastrój.

Fakt 1 - muzyka relaksuje

Muzyka utrzymana w rytmie 60 uderzeń na minutę, czyli mniej więcej tyle ile razy uderza zdrowe serce, obniża tętno, przywracając naturalny biorytm. W takim stanie poziom stresu obniża się, jesteśmy spokojni, czujemy rozluźnienie mięśni. Przypomnij sobie relaksujące dźwięki w spa, które sprawiają, że jeszcze bardziej rozpływasz się pod wpływem masażu. Ten efekt chętnie wykorzystują m.in. dentyści, ponieważ relaksująca muzyka pozwala pacjentom się uspokoić, co sprawia, że w mniejszym stopniu odczuwają ból i lęk.

Relaksujący wpływ muzyki możemy wykorzystać w stresujących sytuacjach lub gdy odczuwamy zmęczenie. W zależności od panujących warunków, możemy wykorzystać do odsłuchu słuchawki lub głośniki. Podczas słuchania warto skoncentrować się na odczuciach płynących z ciała - wsłuchać się w oddech i obserwować jak stopniowo rozluźnia się ciało. Pomocne mogą okazać się słuchawki z redukcją szumów, dzięki którym nie będą nas rozpraszać bodźce z zewnątrz. Jakie modele sprawdzą się w tej sytuacji? Polecamy np.:

• Edifier W200T
• Edifier WH700NB
• Edifier NeoBuds Pro 2

Fakt 2 - muzyka poprawia koncentrację

Zrelaksowani bardziej efektywnie przyswajamy wiedzę. Naukowcy zauważyli, że muzyka barokowa utrzymana w powyżej wspomnianym rytmie stymuluje mózg i poprawia koncentrację. Aktywność półkul mózgowych równoważy się, a w efekcie lepiej zapamiętujemy i znajdujemy bardziej kreatywne rozwiązania. Taka reakcja mózgu na muzykę jest podwaliną teorii „Efektu Mozarta”, która przemawia zwłaszcza do przyszłych mam — mimo że słuchanie muzyki klasycznej poprawia zdolność koncentracji, to efekt jest krótkotrwały i nie wpłynie znacząco na iloraz inteligencji malucha. Choć słuchanie słynnego kompozytora i pianisty nie sprawi, że urodzi się mały geniusz, to stymulowanie mózgu w czasie nauki może poprawić wyniki nie tylko u dzieci, ale również u dorosłych.

W tym celu możemy włączyć utwory klasyczne, które posłużą jako muzyka tła w czasie studiowania książek lub rozwiązywania zadań domowych. Głośniki takie jak Edifier S1000W, Airpulse A80, czy nawet przenośny model MP85 sprawdzą się idealnie.

Fakt 3 - muzyka wpływa na nastrój

Muzyka wiąże się ze wspomnieniami. Pobudza układ limbiczny, czyli emocjonalne centrum mózgu. W ten sposób znane melodie przywołują emocje związane z ważnymi dla nas wydarzeniami, którym towarzyszyły. Co to oznacza? Z pomocą muzyki możemy samodzielnie regulować nastrój, przywołując uczucie szczęścia i radości związane np. z wakacjami, czy pierwszą miłością. Niestety, mechanizm ten działa w dwie strony. Słuchanie utworów, które towarzyszyły nam w trudnych sytuacjach, mogą przywołać związane z nimi emocje.

Przykład na to, jak bardzo dobór muzyki wpływa na atmosferę, widoczny jest w filmach. Wykorzystanie odpowiednich instrumentów daje twórcom zamierzony efekt. Pulsujący, narastający rytm buduje napięcie, sprawia, że wyczekujemy (na przykład na atak rekina u Spielberga). Szybkie tempo wysokich tonów w skali durowej tworzy lekką, radosną atmosferę, zaś wolniejsze utwory pełne niskich tonów i molowych akordów wydobędą uczucie melancholii. Pełnię detali ścieżki dźwiękowej filmów i gier, dzięki której bez reszty oddasz się nastrojowi, zapewni Ci soundbar - np. HECATE G1500 Bar.

Fakt 4 - muzyka pomaga w wyrażaniu emocji

Muzyka może być formą autoekspresji. Osoby, które mają trudności w wyrażaniu swoich uczuć słownie, często znajdują ukojenie i możliwość wyrażenia siebie poprzez muzykę. W procesie muzykoterapii we współpracy z wykwalifikowanym terapeutą można osiągnąć znaczącą poprawę w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe, PTSD i nie tylko. Muzyka może być używana jako narzędzie do ułatwiania komunikacji. Niektórzy badacze twierdzą, że jest ona odrębnym językiem i potrafi wyrazić to, co jest niemal niewyrażalne. Świetnym przykładem są utwory, które wirtuozersko wyrażają emocje mas, powstałe w czasie ważnych i poruszających zmian polityczno-kulturowych, takie jak np. „Wind of Change” grupy Scorpions, czy bardziej lokalne „Dorosłe dzieci” grupy Turbo, z którymi mogły identyfikować się całe pokolenia, wspólnie się buntować i czuć społeczną więź, a to prowadzi nas do kolejnego faktu.

Fakt 5 - muzyka ułatwia tworzenie więzi

Wpływ muzyki na więzi międzyludzkie widoczny jest szczególnie w subkulturach. Wspólne słuchanie muzyki pomaga budować wspólne doświadczenia, pozwala dzielić emocje, a w efekcie zbliża. Jak twierdzi dr hab. prof. Małgorzata Szpunar, „Emocje, które wzbudza muzyka, pozwalają między innymi przezwyciężać izolację społeczną, wzmacniać kontakty z innymi ludźmi, redukować napięcie w kontaktach interpersonalnych oraz wzmacniać spójność grupy”. Muzyka wpływa na tradycje i więzi rodzinne. Jednak nie tylko w grupie możemy doświadczyć spajającego działania muzyki. Wspólne słuchanie zmysłowych (i nie tylko) utworów może pozytywnie wpływać na tworzenie romantycznej relacji, a nawet działać pobudzająco na sferę erotyczną.

Jeśli zależy Ci na zbudowaniu odpowiedniego nastroju, zadbaj o dobre brzmienie słuchanych utworów. Odpowiednia jakość sprzętu dostarczy Ci pozytywnych wrażeń, zapewniając czysty, klarowny dźwięk pełen detali i głębi. Wypróbuj głośniki 2.1 CX7 i poczuj gęsią skórkę.

Fakt 6 - muzyka dodaje energii

Muzyka dodaje energii i wie o tym każdy, kto choć raz słuchał ulubionej playlisty w czasie sprzątania. Podobnie jak w przypadku relaksującego oddziaływania spokojnych utworów, te z przyspieszonym rytmem oddziałują na fizjologię. Wpływają na ruchy ciała, tempo bicia serca i pomagają utrzymać motywację, zwłaszcza w czasie treningów. Synchronizując ruch z muzyką, czy to w tańcu, czy ćwicząc, wpływamy na poprawę wydajności energetycznej organizmu. 

Jeśli energiczne utwory dodają Ci sił podczas intensywnego treningu, idealnie sprawdzą się modele słuchawek bezprzewodowych i dousznych — Edifier W288BT powstały z myślą o aktywnych, więc nawet podczas biegania zostaną w uszach, dostarczając wysokiej jakości dźwięku.

Wybór odpowiedniego sprzętu ma znaczenie

Z Edifier słuchanie muzyki zamienia się w prawdziwą przygodę. Nasze słuchawki i głośniki, zaprojektowane z pasją do dobrego brzmienia wyciągają pełnię emocji z każdego utworu. Pozwól sobie na zanurzenie w głębi dźwięku dzięki zaawansowanej technologii redukcji szumów, która pozwala Ci cieszyć się muzyką, gdziekolwiek jesteś. Głośniki z szerokim pasmem przenoszenia i klarownym brzmieniem przywołają do życia każdą melodię, zapewniając wyjątkowe doświadczenie muzyczne. Wybierając Edifier, nie tylko inwestujesz w jakość sprzętu, ale także otwierasz się na nowe możliwości czerpania radości z muzyki i jej pozytywnego wpływu na Twoje samopoczucie.

Nieważne, czy jesteś fanem gier i kinematografii, słuchasz muzyki dla przyjemności, czy szukasz w niej wsparcia w codziennych troskach — słuchać po prostu warto. W naszym sklepie znajdziesz bogatą ofertę, z której wybierzesz odpowiedni sprzęt dla siebie. 

Czy muzyka ma działanie uniwersalne?

Nie każdy jednak zareaguje tak samo. To, jaki efekt ostatecznie wywiera muzyka, zależy od wcześniejszego nastroju słuchacza, a także od jego gustu. Paradoksalnie smutna melodia może ukoić, gdy przeżywamy żałobę, a wesoły utwór w tych samych okolicznościach wywoła irytację. Warto zaznaczyć, że terapia muzyczna i jej efekty mogą być różne dla różnych osób, ponieważ reakcje na muzykę są często subiektywne. Dlatego terapia muzyczna jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb i celów pacjenta.

Ostatecznie muzyka wywiera na nas większy wpływ, niż się wydaje. Chętnie wykorzystują to właściciele marketów, sklepów z odzieżą, czy kosmetykami. Przyjemne dla ucha dźwięki tła wprowadzają atmosferę rozluźnienia i uczucie braku pośpiechu, sprawiając, że chcemy przebywać w danym miejscu dłużej, a w efekcie wydać więcej pieniędzy. Niejeden film bez odpowiedniej ścieżki dźwiękowej nie wywołałby silnych emocji, które znamy z popularnych tytułów. Wtedy najpewniej zostałby niezauważony przez szerszą publiczność.